Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy Elżbiety Jungowskiej-Ruszczyckiej „BIO-EKSPRESJE”

Szanowni Państwo,

Fundacja Marcelego Nenckiego serdecznie zaprasza na wernisaż wystawy Elżbiety Jungowskiej-Ruszczyckiej BIO-EKSPRESJE . Wernisaż odbędzie się 6 grudnia 2022 roku (wtorek) o godzinie 13. 00 w Warszawie, w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego (Sala Wystawowa Centrum Neurobiologii).

Elżbieta Jungowska-Ruszczycka absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi: dyplom w Pracowni Malarstwa prof. Romana Modzelewskiego i prof. Stanisława Fijałkowskiego, oraz Pracowni Projektowania Odzieży prof. Krystyny Prayzner. Po ukończeniu studiów pracowała i tworzyła w Lublinie później w Londynie. Zajmowała się malarstwem olejnym, akwarelą, rysunkiem, grafiką. Projektowała unikalne ubiory (malowane ręcznie jedwabie). Należała do ZPAP i APA- Zrzeszenia Polskich Artystów Plastyków w Wielkiej Brytanii. Brała udział w wystawach zbiorowych w galerii POSK w Londynie oraz w galeriach „Sienko” i „Doopo”.

Łączę wyrazy szacunku,

Hanna Fabczak

Prezes Fundacji

„Jakie białka są potrzebne do myślenia?” wykład online prof. Magdaleny Dziembowskiej, środa 7 grudnia godz. 16.00

Serdecznie zapraszamy na kolejny wykład Fundacji Nenckiego

Dr hab. Magdalena Dziembowska przedstawi wykład pt. „Jakie białka są potrzebne do myślenia?”

Wykład odbędzie się w środę 7 grudnia 2022 r. o godzinie 16.00 na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98996105388

Tematyka wykładu:

Powszechnie wiadomo, że myślenie to proces pochłaniający dużo energii, a potrzeby energetyczne naszego mózgu są zaspokajane w sposób priorytetowy w stosunku do innych w organizmie. Komórkami zużywającymi najwięcej energii w mózgu są neurony, które komunikują się ze sobą dzięki połączeniom synaptycznym, czyli wyspecjalizowanym miejscom kontaktu zwanym synapsami. Za produkcję energii w komórce odpowiedzialne są mitochondria a aktywność synaptyczna związana jest ze zwiększonym zapotrzebowaniem na mitochondrialną produkcję ATP. Cząsteczki ATP, paliwo niezbędne do napędzania wszystkich procesów życiowych, są niezwykle szybko wykorzystywane przez komórkę i muszą być produkowane praktycznie w miejscu, gdzie się je zużywa. Dlatego synapsy, które potrzebują energii, potrzebują też dobrze działających mitochondriów. W naszych ostatnich badaniach wykazaliśmy, że wiele białek budujących mitochondria jest produkowana w synapsach, w procesie tzw. lokalnej translacji synaptycznej. Może to świadczyć o tym, że synapsy produkują białka niezbędne do budowy mitochondriów na miejscu, aby zabezpieczyć swoje „elektrownie” i zapewnić ich poprawne funkcjonowanie. Tutaj można zadać pytanie co się stanie w przypadku, gdy równowaga zostanie zaburzona i mitochondria dostarczające energii synapsom będą działać w sposób nieprawidłowy, a trzeba dodać, że oprócz produkcji energii pełnią one wiele innych ważnych funkcji? Na podstawie wstępnych wyników naszych badań możemy powiedzieć, że w przypadku, kiedy lokalna synteza białek w synapsie jest zaburzona jak np. w mysim modelu zespołu łamliwego chromosomu X, obserwujemy zmienioną morfologię synaptycznych mitochondriów. Podczas wykładu opowiem o  badaniach prowadzonych w Laboratorium Molekularnych Podstaw Plastyczności Synaptycznej CeNT Uniwersytetu Warszawskiego, które koncentrują się na zrozumieniu roli mitochondriów i zaburzenia ich funkcjonowania w synapsach w przypadku zaburzeń neurorozwojowych, które współwystępują z autyzmem. 

Dr hab. Magdalena Dziembowska w 1998 obroniła pracę magisterska na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, w 2002 – uzyskała stopień doktora po obronie pracy doktorskiej w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego, “ Molekularny mechanizm działania TGF-beta1 na komórki ludzkiego glejaka T98G, regulacja i znaczenie w patogenezie glejaków”, a 2016 habilitowała się również w Instytucie Nenckiego. Tematem jej rozprawy habilitacyjnej była “ Charakterystyka mechanizmu molekularnego regulującego synaptyczną syntezę MMP-9 w neuronach”

W latach 2002-2004 odbyła staż podoktorski w Instytucie Pasteura, Paryż, Francja a w 2004-2006  staż podoktorski w Instytucie Curie, Orsay, Francja.

W 2013  po wygranym konkursie objęła stanowisko kierownika laboratorium Molekularnych Podstaw Plastyczności Synaptycznej w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego

Jest laureatką wielu nagród między innymi  w 2021 Nagrody Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego (PTBUN) im. Jerzego Konorskiego za najlepszą pracę z dziedziny neurobiologii wykonaną w Polsce oraz Nagrody Polskiego Towarzystwa Biochemicznego im. Karola Parnasa za najlepszą pracę z dziedziny biochemii wykonaną w Polsce

W kierowanej przez dr hab. Magdalenę Dziembowską Pracowni Molekularnych Podstaw Plastyczności Synaptycznej prowadzone badania koncentrują się na identyfikacji mRNA i białek ulegających lokalnej translacji w synapsie w odpowiedzi na określone rodzaje stymulacji oraz na lepszym poznaniu ich funkcji synaptycznych. Badania te przyczynią się do identyfikacji kluczowych białek ważnych dla plastyczności synaptycznej. Wykorzystywane są mysie modele chorób człowieka, takich jak zespół łamliwego chromosomu X, upośledzający proces lokalnej translacji (myszy FMR1 KO), a także techniki obrazowania komórek nerwowych, metody biochemiczne i molekularne, sekwencjonowanie nowej generacji oraz spektroskopię mas o wysokiej rozdzielczości .

Lekcja Tygodnia Mózgu „Czy mózg to ja” – dr Adam Krzystyniak

Szanowni Państwo,

w ramach Tygodnia Mózgu 2022  zapraszamy uczniów szkół podstawowych na lekcję online pt.: „Czy mózg to ja”.

Lekcja odbędzie się 22 listopada, o godzinie 11.00, na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/92637109657

„Czy mózg to ja” – co by było gdyby świat, który widzimy, słyszymy i czujemy był tylko iluzją? Co by było gdyby nasze decyzje nie były tak naprawdę naszymi decyzjami? Co by było gdyby to czym jesteśmy było tylko informacją? To pewnie recepta na thriller science fiction? Niekoniecznie. Spróbujmy wspólnie stawić czoła wyzwaniom związanym ze zrozumieniem istoty naszego doświadczenia z pomocą wielkich odkryć w dziedzinie neurobiologii.

Lekcję poprowadzi dr Adam Krzystyniak z Pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego.

Dr Adam Krzystyniak uzyskał stopień magistra a następnie tytuł doktora na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii w Gdańsku. Obecnie w pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego w Warszawie stara się zrozumieć rolę komórek starych (z ang. senescent cells) w zaburzeniach plastyczności neuronalnej. Specjalista w dziedzinie terapii komórkowych, autor oryginalnych badań w tematyce zaburzeń plastyczności neuronalnej w depresji oraz starzeniu.

Lekcje Tygodnia Mózgu realizowane w ramach projektu „ Tydzień Mózgu przez cały rok” dofinansowane ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SN/549411/2022 kwota dofinansowania  81 500 PLN całkowita wartość projektu 90 600 PLN

„Biologia strukturalna – jak zrozumieć procesy w komórce na poziomie pojedynczych atomów” – wykład online prof. Marcina Nowotnego, środa 23 listopada godz. 16.00

Serdecznie zapraszamy na kolejny wykład Fundacji Nenckiego.

Prof. dr hab. Marcin Nowotny przedstawi wykład pt. „Biologia strukturalna – jak zrozumieć procesy w komórce na poziomie pojedynczych atomów.

Wykład odbędzie się w środę 23 listopada 2022 o godzinie 16.00 na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98348562613

Tematyka wykładu

Pełne zrozumienie procesów życiowych wymaga poznania sposobu działania cząsteczek chemicznych występujących w komórce. Wiele z nich, np. białka czy kwasy nukleinowe to ogromne obiekty składające się z dziesiątek czy setek tysięcy atomów. Istnieją jednak metody, które pozwalają zwizualizować te skomplikowane obiekty. Dzięki nim możemy zrozumieć, na bardzo szczegółowym poziomie, jak  cząsteczki biologiczne działają. Pozwala to również projektować mniejsze cząsteczki chemiczne, które blokują to działanie i które mogą być użyte jako leki. W tym wykładzie opiszę zarówno podstawy budowy cząsteczek biologicznych oraz główne metody określania ich struktury – krystalografię i mikroskopię elektronową.

Prof. Marcin Nowotny ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego w 1998 roku. Stopień doktora uzyskał w 2002 roku w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN w Warszawie, a habilitację jedenaście lat później w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie. Tytuł profesora otrzymał w 2020 roku.

W latach 2003–2008 prof. Marcin Nowotny pracował w Narodowych Instytutach Zdrowia (NIH, National Institutes of Health) w Bethesda w USA. W roku 2008, po wygraniu międzynarodowego konkursu, został szefem Laboratorium Struktury Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

Dorobek naukowy prof. Nowotnego był wielokrotnie nagradzany. Do jego najważniejszych nagród i wyróżnień należą: Nagroda Prezesa Rady Ministrów za pracę doktorską (2003), EMBO Installation Grant (2003), Early Career Scientist Award, Howard Hughes Medical Institute (2012), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2013) oraz stypendium Academia Europaea Burgen Scholar (2013). W marcu 2020 roku prof. Nowotny wraz z 18 partnerami z Europy otrzymał grant Exscalate4CoV z programu Horyzont 2020 na poszukiwanie skutecznej terapii przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Oprócz działalności naukowej, prof. Nowotny angażuje się również w organizację nauki w Polsce. W latach 2018 – 2020 pełnił funkcję członka, a następnie przewodniczącego Komitetu Polityki Naukowej przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jest także członkiem wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, takich jak: Academia Europaea czy European Molecular Biology Organization. Jest laureatem programów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej: START, Idee dla Polski, Stypendia Konferencyjne oraz TEAM.

Badania prof. Marcina Nowotnego dotyczącą zależności pomiędzy strukturą a funkcją białek przetwarzających kwasy nukleinowe – DNA i RNA. Są to białka, które uczestniczą w syntezie, przetwarzaniu oraz utrzymaniu stabilności kwasów nukleinowych.

Przedłużamy termin nadsyłania prac konkursie plastycznym dla uczniów szkół podstawowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, pt. „JAK DBAM O MÓZG” do 20 listopada 2022

UWAGA – przedłużamy termin nadsyłania prac konkursie plastycznym dla uczniów szkół podstawowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, pt. „JAK DBAM O MÓZG” do 20 listopada 2022.

Konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, pt. „JAK DBAM O MÓZG” realizowany jest w związku z obchodami światowego Tygodnia Mózgu w ramach projektu „Tydzień Mózgu Przez Cały Rok”. Celem konkursu jest przybliżenie uczniom wiedzy o mózgu i układzie nerwowym oraz o mechanizmach działania tych skomplikowanych struktur. Prace plastyczne można nadsyłać do 20 listopada 2022. Szczegółowe informacje zawarte są w Regulaminie poniżej.

Konkurs realizowany jest w ramach projektu „Tydzień Mózgu Przez Cały Rok” współfinansowanego przez MNiSW (projekt nr SONP/SN/549411/2022) oraz Instytut Nenckiego.

„Molekularne przyzwoitki, czyli rzecz o białkach opiekuńczych” – wykład online prof. Krzysztofa Liberka – środa 26 października godz. 16.00

Szanowni Państwo,

z nowym rokiem akademickim rozpoczynamy kolejny cykl Wykładów Fundacji – tym razem poświęcony proteomice.

Serdecznie zapraszamy na pierwszy wykład z tego cyklu pt. „Molekularne przyzwoitki, czyli rzecz o białkach opiekuńczych” który wygłosi prof. dr hab. Krzysztof Liberek

Wykład odbędzie się w środę 26 października o godzinie 16.00 na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98454548702

Tematyka wykładu będzie dotyczyła funkcji oraz mechanizmu działania białek opiekuńczych. Angielska nazwa tej grupy białek to molecular chaperones, co można dosłownie przetłumaczyć jako molekularne przyzwoitki albo molekularni opiekunowie. Białka opiekuńcze to silnie konserwowana w ewolucji nadrodzina białek obecna we wszystkich organizmach żywych. Białka opiekuńcze rzeczywiście opiekują się innymi białkami w komórkach. Ich najbardziej istotną funkcją jest wspomaganie procesu fałdowania znaczącej liczby  białek po translacji.  Pełnią także rolę czynnika kontroli  jakości i działania innych białek.  Jeżeli dochodzi do nieprawidłowości to białka opiekuńcze starają się aktywnie  naprawić źle działające struktury białkowe. Takie dbanie o kondycje innych białek  powoduje, że białka opiekuńcze odgrywają zasadnicze funkcje w ochronie komórek i całych organizmów przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi. Zrozumienie funkcji tych białek jest istotne  nie tylko z poznawczego punktu widzenia lecz także dla celów praktycznych – zarówno medycznych i farmakologicznych jak i biotechnologicznych.  

Prof. dr hab. Krzysztof Liberek ukończył studia w zakresie fizyki technicznej w Politechnice Gdańskiej. Stopnie doktora (1990) i doktora habilitowanego (1996) uzyskał na Wydziale Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego. Krzysztof Liberek odbył długoterminowe staże naukowe na Uniwersytecie Genewskim oraz Uniwersytecie Stanu Utah.  Tytułu naukowy profesora nauk biologicznych otrzymał w 2002 r. W 2006 roku został członkiem Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej. Obecnie prof. Liberek jest kierownikiem Zakładu Biochemii Białek w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Tematyka prac naukowych prof. Liberka dotyczy w głównej mierze struktury i funkcji białek nazywanych pierwotnie białkami szoku termicznego, a obecnie częściej określanych jako białka opiekuńcze. Jest to ważna grupa białek, występująca we wszystkich organizmach, której rolą jest kontrola jakości i działania innych białek.

Konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych z Województwa Warmińsko-Mazurskiego, pt. „Jak dbam o mózg”

W związku z obchodami światowego Tygodnia Mózgu w ramach projektu „Tydzień Mózgu Przez Cały Rok”   Fundacja Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych i Instytut Nenckiego organizują konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, pt. „JAK DBAM O MÓZG”. Celem konkursu jest przybliżenie uczniom wiedzy o mózgu i układzie nerwowym oraz o mechanizmach działania tych skomplikowanych struktur. Prace plastyczne można nadsyłać do 20 października 2022. Szczegółowe informacje zawarte są w Regulaminie poniżej.

Konkurs realizowany jest w ramach projektu „Tydzień Mózgu Przez Cały Rok” współfinansowanego przez MNiSW (projekt nr SONP/SN/549411/2022) oraz Instytut Nenckiego.

„Tydzień mózgu przez cały rok – 2022” z finansowaniem Ministerstwa Edukacji i Nauki

Miło nam poinformować, że projekt „Tydzień mózgu przez cały rok – 2022” zajął 1 miejsce na liście rankingowej projektów Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach programu Ministra Społeczna Odpowiedzialność Nauki. Celem Projektu jest upowszechnianie wiedzy o mózgu i układzie nerwowym oraz zwrócenie uwagi opinii publicznej na zagadnienia związane z prawidłowym i patologicznym funkcjonowaniem mózgu oraz wykazanie konieczności badań w tej dziedzinie ze względu na duży wpływ zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu na jakość życia. Projekt wpisuje się w ogólnoświatową akcję Brain Awareness Week ma on jednak charakter ciągły i zakłada organizację wydarzeń o tematyce neurobiologicznej na przestrzeni całego roku, nie tylko przez jeden tydzień marca, kiedy zwyczajowo odbywa się Tydzień Mózgu. Program projektu obejmuje szereg wydarzeń, adresowanych do szerokiego spektrum odbiorców. Warsztaty „Dzień Mózgu” adresowane są do najmłodszych dzieci, także w wieku przedszkolnym. Konkursy plastyczne zachęcać będą dzieci i młodzież do pogłębienia wiedzy o mózgu. Dzięki wykładom specjalistów, w tym neurobiologów i psychologów, wiedza przekazana zostanie do szerokiego grona odbiorców. Wydarzenia Tygodnia Mózgu przez cały rok 2022 będą udostępniane na stronie Fundacji i Instytutu Nenckiego, jak też w mediach społecznościowych w celu popularyzacja wiedzy o mózgu, w tym popularyzacji wyników badań polskich neurobiologów.

Wideo z wykładu prof. Wojciecha Dragana „Jak daleko pada jabłko od jabłoni (czyli o tym, co o zachowaniu można wyczytać z genów i nie tylko)”

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia video z Wykładu Fundacji pt. „Jak daleko pada jabłko od jabłoni (czyli o tym, co o zachowaniu można wyczytać z genów i nie tylko)” wygłoszonego przez prof. Wojciecha Dragana.

Posiedzenie sprawozdawcze Rady Fundacji im. Marcelego Nenckiego

Szanowni Państwo,

W dniu 15 września 2022 r odbyło się sprawozdawcze posiedzenie Rady Fundacji Marcelego Nenckiego, na którym złożyłam sprawozdanie z działalności Zarządu Fundacji Nenckiego w 2021 roku. Chciałam bardzo serdecznie podziękować wszystkim pracownikom i doktorantom Instytutu Nenckiego za aktywny udział w pracach Fundacji. To dzięki Wam możliwa była realizacja tak wielu, różnorodnych przedsięwzięć!

W szczególności dziękuje za udział m.in. w następujących działaniach:

WYKŁADY FUNDACJI (13 wykładów w tym 3 dla uczestników obozu naukowego dla zdolnej młodzieży Fundacji Grupy ADAMED dostępne na kanale Nencki-EduTube),

KOORDYNOWANIE WARSZTATÓW dla uczniów z Akademeia High School Foundation

– TYDZIEŃ MÓZGU (wykłady pod hasłem „Choroby Cywilizacyjne Mózgu „, lekcje oraz konkursy plastyczne „Mój Mózg: Jestem Myślę Czuję” dla uczniów z województwa mazowieckiego i  „Portret Neuronu” dla uczniów z województwa warmińsko-mazurskiego – projekt finansowany przez MEiN w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki).

HISTORIA JEDNEGO ZDJĘCIA (projekt internetowy z okazji 10-lecia Fundacji Nenckiego),

WSPÓŁORGANIZACJA KONFERENCJI (“Neurons in Action” konferencja online w dniach 29 listopada-1 grudnia 2021 r. finansowana przez MEiN. Organizując konferencję Fundacja Nenckiego dołączyła również do akcji  „ZEROEMISYJNOŚĆ” tzn. dzięki wpłatom darczyńców posadzono ponad 100  drzew.),

KONKURS FOTOGRAFICZNY („OD NAUKI DO SZTUKI ŚWIAT POD MIKROSKOPEM” dla doktorantów i młodych pracowników nauki)

PROJEKT  NAUKOWO-ARTYSTYCZNY (Konferencja i wystawy „4th Art & Science: Sztuka powstania życia”- 2020/2021).

Osobom zainteresowanym działaniami Fundacji polecamy uwadze artykuł „10 lat działalności Fundacji Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych: teraźniejszość i przyszłość”  (2021) Maciej Nałęcz, Ewa Nowak, Hanna Fabczak, NAUKA, 4, 159–171. DOI: 10.24425/nauka.2021.137648.

Z wyrazami podziękowania,

Hanna Fabczak, Prezes Zarządu.