Ludzie: Prof. Jerzy Vetulani kandydatem w konkursie Popularyzator Nauki 2012

Narkotyki i dopalacze, pozytywne aspekty pornografii, mózg a seks – prof. Jerzy Vetulani z lekkością porusza się po trudnych i nieraz kontrowersyjnych tematach. Przybliża odbiorcom nie tylko najnowsze odkrycia neurobiologów, ale również ważne społecznie wnioski, jakie z tych badań płyną.

Profesor nauk przyrodniczych, psychofarmakolog, neurobiolog, biochemik, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności jest kandydatem – w kategorii Naukowiec/Instytucja naukowa – w VIII edycji konkursu „Popularyzator Nauki”, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce PAP oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Czytaj dalej

Czasopisma popularnonaukowe: „Dlaczego warto chronić starorzecza?”

kosmos_logo_bwTytuł: „Dlaczego warto chronić starorzecza?”Autor: Ewa Dembowska, Paweł Napiórkowski

Opublikowane w: Kosmos, 2012, 61(2): 341-349

Wydawca: Kosmos Problemy Nauk Biologicznych

Nasilające się problemy polskiej (i nie tylko) gospodarki wodnej: zanieczyszczenie wód powierzchniowych, brak wody, zwiększone zagrożenie powodziowe, niewystarczająca retencja, sprawiają, że jest konieczne podjęcie działań zmierzających do ich stopniowego rozwiązywania. Jak piszą Autorzy: Od czasów starożytnych człowiek wykorzystywał doliny rzek dla swoich celów, w mniejszym lub większym stopniu ingerując w ich naturalny charakter. Jednak XIX i XX w. ta presja się nasiliła. W imię źle pojętej ochrony przeciwpowodziowej i intensyfikacji rolnictwa zaczęto regulować/prostować koryta rzeczne, doprowadzając do osuszenia terenów podmokłych tych dolin. Starorzecza, jako jeden z istotnych elementów terenów podmokłych dolin rzecznych, ucierpiały najbardziej.
Znaczenie starorzeczy –  przyrodnicze, gospodarcze i społeczne – jest bezsprzecznie bardzo duże, a ich renaturyzacja wydaje się dziś jedyną alternatywą, która może je ocalić dla nas i dla przyszłych pokoleń.

Czytaj, link do PDF

Polskie wilki jedzą najczęściej jelenie, sarny i dziki

Jeleń, sarna i dzik to zwierzęta, które stanowią podstawę pożywienia polskich wilków. Wilk potrzebuje około pięciu kilogramów mięsa na dzień, dlatego jeleń starcza całej watasze zaledwie na dwa dni. Do dzika podchodzi zaś z rezerwą, bo ten zwykle zaciekle się broni.

„Podstawą pokarmu wilków w naszym kraju okazały się trzy gatunki dzikich ssaków kopytnych – jeleń, sarna i dzik” – wyjaśnia wiceprezes Stowarzyszenia dla Natury „Wilk” dr Robert Mysłajek.

Wilki najchętniej polują na jelenie, a na dziki znacznie rzadziej niż pozwalałaby na to ich liczba. „Wiele prób wilczych polowań kończy się niepowodzeniem. Jelenie zwykle po prostu uciekają, w przeciwieństwie do dzików, które zazwyczaj aktywnie się bronią” – powiedział PAP dr Mysłajek.

Czytaj dalej

Królestwo Pierwotniaków. Popularny przegląd…

krolestwo_pierwotniakow_smallTytuł: „Królestwo Pierwotniaków. Popularny przegląd najniższych żyjących istot z dodatkiem naukowym, zawierającym: system pierwotniaków”

Autor: Haeckel, Ernst Heinrich Philipp August (1834-1919)

Tłumacz: Julian Steinhaus

Wydawca: Wende i S-ka; Ernst Günter; (Drukiem F. A. Brockhausa), Warszawa; Lipsk; (Lipsk), 1885

Opublikowana w maju 2012 r. na stronach RCIN cyfrowa kopia „Królestwa Pierwotniaków” Ernsta Haeckela, wybitnego niemieckiego zoologa i ewolucjonisty cofa nas do drugiej połowy XIX w., kiedy to – jak pisze autor:Dokonane w ostatnich czasach na dnie głębokich wód sławne badania, do których pobudziło ułożenie pierwszego drutu transatlantyckiego telegrafu, rzuciły jasne światło na znaczenie tych mikroskopowych – a mogących skały utworzyć – istot.

Czytaj dalej

Teorya jestestw organicznych

sniadecki_teorya_smallTytuł: „Teorya jestestw organicznych”

Autor: Jędrzej Śniadecki (1768-1838)

Wydawca: nakł. Józefa Zawadzkiego,1861, Wilno

„Teorya jestestw organicznych” Jędrzeja Śniadeckiego ukazała się po raz pierwszy drukiem u samego progu XIX w. (t. I w 1804 r, t. II w 1811 r.). Jest dziełem, które dało jej autorowi poczesne miejsce wśród twórców nowożytnej biologii. Śniadecki przedstawił w nim fundamentalną koncepcję krążenia materii w przyrodzie, jej nieustającej przemiany, która wiąże przyrodę martwą z tworami żywymi. „Teorya…”, mimo kilku wydań polsko- i obcojęzycznych, nie wywarła na rozwój biologii takiego wpływu, jakiego można by się spodziewać. Była dziełem zbyt nowatorskim, wyprzedzającym swój czas, a zawarte w nim koncepcje nie mogły być jeszcze prawidłowo zweryfikowane, ze względu na stan ówczesnej wiedzy chemicznej.*

*(Oprac. na podstawie Historia Nauki Polskiej. T. II. Red. B. Suchodolski, Wrocław 1970)

Dziś z tą niezwykłą książką możemy zapoznać się w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych. Czytaj, link do RCIN

Życie i działalność naukowa Marcelego Nenckiego

zycie_i dzialalnosc_nenckiego_smallTytuł: „Życie i działalność naukowa Marcelego Nenckiego”

Autor: Chłapowski Franciszek (1846-1923)

Wydawca: Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, Poznań, 1902

Jedna z pierwszych publikacji biograficznych o patronie naszej Fundacji, Marcelim Nenckim, napisana krótko po jego śmierci przez Franciszka Chłapowskiego. Cenne spojrzenie na osobę Nenckiego oczami współczesnego mu lekarza i propagatora nauk przyrodniczych.

Książkę można przeczytać w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej. Czytaj, link do WBC

Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii

dzieje_zycia_na_ziemi_dzik_azymut_smallTytuł: „Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii”

Autor: Jerzy Dzik

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Prof. Jerzy Dzik jest znanym paleontologiem i ewolucjonistą. Pracuje w Instytucie Paleobiologii PAN, którego jest dyrektorem, prowadzi też zajęcia ze studentami w Uniwersytecie Warszawskim. Znany jest ze swoich świetnych i bardzo interesujących wykładów, co znajduje odzwierciedlenie w omawianej książce. Napisał ją przystępnym językiem, unikając nadużywania specjalistycznego żargonu, co sprawia, że będą z niej mieli pożytek i przyjemność z czytania nie tylko specjaliści. Duża liczba ilustracji i schematów pomaga jeszcze lepiej zrozumieć opisywane procesy ewolucyjne, a równocześnie podane przez Autora inne źródła mogą być przydatne w dalszym poszerzaniu wiedzy przez czytelnika lubiącego podążać różnymi ścieżkami, by wyrobić sobie własne zdanie.

Więcej, link do księgarni PWN

Blaski i cienie pracy mózgu. O miłości, sztuce i pogoni za szczęściem

wrobel_smallTytuł: „Blaski i cienie pracy mózgu. O miłości, sztuce i pogoni za szczęściem”

Autor: Semir Zeki

Tłumacze: Anna i Marek Binderowie

Redaktor naukowy: Andrzej Wróbel

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Semir Zeki z Zakładu Neurologii Kognitywnej University College London jest światowej sławy neurofizjologiem. który wydatnie przyczynił się do współczesnego rozumienia procesu percepcji wzrokowej u naczelnych, m.in. przez określenie szeregu specyficznych pól wzrokowych w korze, czasowych współzależności przetwarzania informacji różnych modalności, aż do zobrazowania w mózgu różnych procesów kognitywnych takich jak percepcje bistabilne czy miłość. W swej pracy rozwijał najnowszy warsztat naukowy (od elektrofizjologii przez neuroobrazowanie do neuroestetyki) i wytyczał nowe horyzonty myślenia w neuronauce.

Czytaj dalej

„DOK – KONFERENCJA 2012” – Spotkanie doktorantów z okazji 10-lecia powstania Studiów Doktoranckich w Instytucie Nenckiego

9 listopada 2012 r. (Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, Warszawa)

W spotkaniu wzięli udział nie tylko obecni doktoranci, ale także absolwenci Studiów Doktoranckich z lat ubiegłych, zrzeszeni w Nencki Alumni Club. Dr hab. Joanna Szczepanowska przedstawiła na nim cele i plany Fundacji Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych. Mamy nadzieję, że spotkanie to zainicjuje współpracę między członkami Nencki Alumni Club i Fundacją Nenckiego.

Inauguracja Roku Akademickiego 2012/2013 Studiów Doktoranckich BioCentrum Ochota PAN

12 października 2012 r. (Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej im. M. Nałęcza PAN, Warszawa)

W auli Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej im. M. Nałęcza PAN odbyła się uroczysta Inauguracja Roku Akademickiego 2012/2013 Studiów Doktoranckich BioCentrum Ochota PAN, na której założenia i cele Fundacji Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych zaprezentował dr Artur Czupryn.