„Ptasi móżdżek czy centralna jednostka obliczeniowa czyli o różnorodności międzygatunkowej układu nerwowego” – wykład online dr Bogdana Browarskiego (20.09.2023 godz. 16.00)

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego.

Wydarzenie odbędzie się 20 września 2023 r. o godz. 16:00 na platformie ZOOM, pod linkiem: https://zoom.us/j/95745021831

dr Bogdan Browarski (Edukator Biebrzańskiego Parku Narodowego) przedstawi wykład pt.: Ptasi móżdżek czy centralna jednostka obliczeniowa czyli o różnorodności międzygatunkowej układu nerwowego

Wszystkie zwierzęta mają podobne podstawowe cegiełki do budowy układu nerwowego. Prawie takie same, są tylko drobne różnice. Dlaczego zatem nie reagujemy tak samo, jak zwierzęta?

Choć właściwie kto powiedział że nie? Przedstawicieli własnego gatunku traktujemy jako posiadaczy inteligencji i wyższych czynności psychicznych. Stereotypy, które mamy cały czas przed oczami, powodują, że z góry ustalamy pozycję różnych grup zwierząt w konkursie na najinteligentniejsze stworzenia… Mało tego, te same stereotypy decydują czasem o wnioskowaniu w badaniach naukowych, np.: przysłowiowy ptasi móżdżek. Wiele badań opierano na zwierzętach hodowlanych i do tego prowadzonych w warunkach laboratoryjnych. Budowa centralnej jednostki obliczeniowej różni się diametralnie u różnych grup zwierząt: odmienna anatomia, różne pochodzenie struktur, konieczność miniaturyzacji lub możliwość rozbudowy. Mimo to z podobnych danych wejściowych otrzymujemy te same wyniki – podobne reakcje. Układ nerwowy dostosowany jest do potrzeb i możliwości – wykonywanych funkcji i sposobu wykorzystania.

Świadomość, uczucia, cierpienie i pragnienie rozwiązania problemów są prawdopodobnie wspólne nam i odległym ewolucyjnie grupom zwierząt, np.: owadom, ptakom. Potwierdzają to testy, które opracowano, aby sprawdzić, jak inne zwierzęta radzą sobie z problemami zarezerwowanymi dla zaawansowanych ewolucyjne organizmów. Trzmiele potrafią się bawić lub posługiwać narzędziami. Rozwiązują problemy stosując typowe dla kręgowców sposoby łączenia faktów. Im bardziej poznajemy otaczające nas organizmy, tym lepiej możemy je zrozumieć.

Może kiedyś będziemy traktować zwierzęta z większym szacunkiem, jak organizmy bliższe nam, ale o innej wrażliwości na bodźce i innych możliwościach ekspresji. Dr Bogdan Browarski chciałby wspólnie z uczestnikami znaleźć odpowiedzi na kilka pytań i oczywiście trzeba będzie postawić kilka nowych…

Dr Bogdan Browarski to przyrodnik z marzeniami i szerokim wachlarzem doświadczeń… Tytuł doktora nauk biologicznych uzyskał na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Przez ekologię ptaków przeszedł do badań chrząszczy. Popularyzuje wiedzę o owadach i ich roli w naturze i w życiu człowieka. Jest pracownikiem Biebrzańskiego Parku Narodowego od 2016 roku. Zajmuje się edukacją, zmianami postrzegania i postaw wobec ochrony przyrody (na lepsze). Stara się udowodnić, że w przyrodzie nie ma chwastów i szkodników, są tylko różne związki i interakcje.

Dr Browarski jest autorem kilku artykułów i wielu  tekstów popularno-naukowych. W terenie i w ochronie przyrody pracuje już niemal 20 lat. Prywatnie jest mężem, tatą, miłośnikiem gryzoni i wszelkich owadów (szczególnie trzmieli).

Wspomnienie o profesorze Leszku Kuźnickim

Zapraszamy do lektury publikacji napisanej przez prof. Macieja Nałęcza, przewodniczącego Rady Fundacji Marcelego Nenckiego:

https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2931 (pdf do pobrania)

Profesor Leszek Kuźnicki, członek Rady Fundatorów Fundacji Nenckiego, zmarł 3 lutego 2023 r. w Warszawie w wieku 94 lat. Był wybitnym uczonym i wychowawcą wielu pokoleń przyrodników w Polsce, członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i prezesem tej instytucji w latach 1993–1998. Profesor Kuźnicki był także znakomitym organizatorem i popularyzatorem nauki, a jego działalność odcisnęła piętno na rozwoju całej nauki w Polsce w końcu ubiegłego wieku, a zwłaszcza w dobie przemian polityczno-społecznych po upadku komunizmu. W artykule przedstawiono nie tylko ogólne cechy profesora Leszka Kuźnickiego. Autor skupia się na osobistych wspomnieniach z kontaktów z profesorem, a także opisuje jego udział w tworzeniu Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej UNESCO/PAN w Warszawie, jako na przykładzie niespożytej energii, szybkości decyzji i entuzjazmu w działaniu, z których profesor był słynny.

Wernisaż wystawy ART & SCIENCE „Sztuka Apoptozy”

W dniu 20 lipca br. o godzinie 19:00 w Galerii BWA w Rzeszowie odbył się wernisaż pierwszej wystawy projektu Art & Science „Sztuka Apoptozy – Art of Apoptosis”.

Głównymi współorganizatorami projektów Art & Science są od 5 lat są Instytut Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN oraz Fundacja Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych. Artyści, blisko 70, zaproszeni do projektu Art & Science „Sztuka Apoptozy – Art of Apoptosis”, przygotowali prace odnoszące się do tematyki apoptozy, które są punktem wyjścia do rozważań nad tymczasowością życia. W grudniu br. planowana jest wystawa w Instytucie Nenckiego PAN.

Więcej informacji pod linkami:

https://radio.rzeszow.pl/29712/art-and-science-5-w-bwa-w-rzeszowie/

https://rzeszow.tvp.pl/71472232/w-rzeszowskim-bwa-mozna-ogladac-prace-prawie-100-artystow

„Mózg, mikroskop i meduza” – lekcja w ramach projektu Fundacji Nenckiego „Tydzień Mózgu Trwa Cały Rok”

Miło nam poinformować, że 16 czerwca 2023 roku dr Marzena Stefaniuk, która współpracuje z Fundacją Marcelego Nenckiego, prezentowała lekcję wykładową na konferencji „Ochota na Naukę 2023” zatytułowaną „Mózg, mikroskop i meduza”. Z wielką pasją opowiedziała o tym, w jaki sposób meduza i nieudany eksperyment naukowy doprowadziły do jednego z największych odkryć współczesnej biologii, Nagrody Nobla i myszy ze świecącymi neuronami. Wydarzenie było adresowane do dzieci i młodzieży i zostało bardzo pozytywnie ocenione przez uczestników.

Lekcja została przygotowana w ramach projektu „Tydzień Mózgu Trwa Cały Rok” współfinansowanego ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SN/549411/2022 kwota dofinansowania 81 500 PLN całkowita wartość projektu 90 600 PLN

Wizyta młodzieży z obozu naukowego Adamed SmartUP w laboratoriach Instytutu Nenckiego

27 lipca 2023 r. Fundacja Nenckiego koordynowała warsztaty dla zdolnej młodzieży, uczestników obozu letniego Adamed SmartUP. Zajęcia odbywały się w kilku laboratoriach Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego, PAN i spotkały się z ogromnym entuzjazmem ze strony uczestników.

W Pracowni Obrazowania Struktury i Funkcji Tkankowych, kierowanej przez dr Jędrzeja Szymańskiego, uczestnicy zapoznali się z dostępnymi technikami mikroskopii, przy pomocy których można obserwować komórki oraz struktury wewnątrz komórkowe. Przedstawiono techniki wykorzystywane do analizy na poziomie tkanki oraz do prowadzenia pomiarów w żywych komórkach. Zajęcia prowadzili Natalia Nowak i Artur Wolny.

W Pracowni Cytometrii kierowanej przez dr hab. Katarzynę Piwocką, zajęcia dotyczyły zastosowania metod cytometrycznych w badaniach podstawowych, translacyjnych oraz medycynie. Jakub Janiec opowiedział o tym, jak działa cytometr, co i w jaki sposób nim mierzymy, czym się różni klasyczna cytometria przepływowa od cytometrii pełnego spektrum, przedstawił uczestnikom różne typy analiz oraz przykłady wykorzystania cytometrii w badaniach podstawowych i translacyjnych.

Z kolei w Pracowni Neurofizjologii Umysłu kierowanej przez dr Jana Kamińskiego, zapoznano uczestników z prowadzeniem badań aktywności pojedynczych neuronów u ludzi, prezentując stosowane procedury komputerowe oraz to jak identyfikuje się neurony odpowiadające selektywnie na wybrane koncepty / zdjęcia. Na podstawie przykładowych wyników takich badań dr Jan Kamiński i dr Mikołaj Magnuski, pokazali uczestnikom, jak upewniamy się, że zarejestrowana aktywność pochodzi z jednej komórki nerwowej oraz jak śledząc aktywność pojedynczych neuronów możemy „zgadywać” jaki obraz badany przechowuje w pamięci.

Wszystkim prowadzącym bardzo dziękujemy w imieniu uczestników obozu i Fundacji Nenckiego za przygotowanie bardzo interesujących zajęć, entuzjazm i chęć dzielenia się wiedzą o nowoczesnych technikach stosowanych w biologii i medycynie. Wszyscy uczestnicy byli pod wielkim wrażeniem i uznali te 3-godzinne warsztaty za istotny punkt w programie obozu.

Wideo z nagrodzonymi i wyróżnionymi pracami w konkursie Tygodnia Mózgu 2023 „W mózgu nie tylko neuron” dla dzieci i młodzieży z województwa mazowieckiego

Przedstawiamy prace zwycięzców konkursu plastycznego „W mózgu nie tylko neuron” dla dzieci i młodzieży z województwa mazowieckiego.

Konkurs był organizowany w ramach projektu „TYDZIEŃ MÓZGU PRZEZ CAŁY ROK”, dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SN/549411/2022 kwota dofinansowania 81 500 PLN całkowita wartość projektu 90 600 PLN oraz przez Instytut Nenckiego i FENS.

„O biogenezie mitochondriów, czyli skąd się biorą komórkowe elektrownie” – wykład dr Michała Wasilewskiego (środa, 7 czerwca 2023 godz. 16.00)

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego.

Dr Michał Wasilewski (Międzynarodowy Instytut Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN) przedstawi wykład pt.: O biogenezie mitochondriów, czyli skąd się biorą komórkowe elektrownie.

Wykład odbędzie się 7 czerwca 2023 r. o godz. 16:00 w Sali Konferencyjnej Centrum Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, ul. Pasteura 3, Warszawa 

oraz online za pośrednictwem zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/93090741044

Tematyka wykładu:

Miliardy lat temu mitochondria, a raczej ich prekursorzy, zostały oswojone w procesie endosymbiozy stając się częścią komórek eukariotycznych.  Dodatkowa energia, którą dały swoim gospodarzom, pozwoliła na niezwykły sukces ewolucyjny eukariontów, którego dalekim owocem są organizmy wielokomórkowe i w końcu my jako ludzie. Pomimo długiej koegzystencji z gospodarzem mitochondria nadal zachowały pewną autonomię umożliwiającą posiadanie osobnego genomu i syntezę swoich własnych białek. Co dziś wiemy o tych fascynujących organellach i jak radzą sobie z odtwarzaniem samych siebie w wewnątrzkomórkowym środowisku? O tych i o innych zagadnieniach związanych z biogenezą mitochondriów opowiem na Wykładzie Fundacji Nenckiego.

Dr Michał Wasilewski jest zatrudniony w Laboratorium Biogenezy Mitochondriów Międzynarodowego Instytutu Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN (IMol PAN), gdzie bada mechanizmy kształtujące proteom mitochondrialny oraz ich wpływ na homeostazę białkową komórki. Jest współautorem wielu publikacji naukowych i był kierownikiem oraz wykonawcą licznych projektów naukowych dotyczących badania procesów zachodzących w mitochondriach.

Nagrania video z wykładów Tygodnia Mózgu 2023 już online

Szanowni Państwo,

miło nam poinformować, że wszystkie wykłady tegorocznego Tygodnia Mózgu można już obejrzeć na kanale Nencki EduTube w serwisie Youtube. Tematem przewodnim tegorocznych wykładów były „Neurobiologiczne aspekty stresu” Serdecznie zapraszamy do odsłuchania tych ciekawych i wartościowych wykładów.

Oto linki do poszczególnych nagrań:


Prof. Wojciech Dragan, Uniwersytet Jagielloński – „Długoterminowe konsekwencje stresu dla budowy i działania mózgu”


Prof. Wojciech Glac, Uniwersytet Gdański – „Mózg zakochany w stresie”


Prof. Ewelina Knapska, Instytut Nenckiego PAN, Warszawa – „Jak i dlaczego zarażamy się emocjami innych?”


Prof. Agnieszka Popiel, Uniwersytet SWPS, Warszawa – „Terapia zaburzeń potraumatycznych – czy warto słuchać naukowców?”


Dr Ewelina Smoktunowicz, Uniwersytet SWPS, Warszawa – „Interwencje internetowe jako pomoc w radzeniu sobie ze stresem”


Tydzień Mózgu 2023 finansowany jest  w ramach projektu „ Tydzień Mózgu przez cały rok” dofinansowanego ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SN/549411/2022 kwota dofinansowania  81 500 PLN całkowita wartość projektu 90 600 PLN.

„Gdzie się zaczyna starzenie?” wykład dr hab. Anny Bielak-Żmijewskiej. Środa 26 kwietnia 2023 godz. 16.00, sala CN.

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego

dr hab. Anna Bielak-Żmijewska z Instytutu Biologii Doświadczalnej w Warszawie przedstawi wykład pt.: „Gdzie się zaczyna starzenie?” 

Wykład odbędzie się 26 kwietnia 2023 r. o godz. 16:00 w Sali Konferencyjnej CN Instytutu Nenckiego

Tematyka wykładu:

Starzenie jest procesem nieuchronnym i dotyczy większości gatunków zwierząt i roślin zamieszkujących ziemię. Człowiek nie jest wyjątkiem. Jednakże dobra wiadomość jest taka, że starzenie jest procesem plastycznym, można na nie wpływać, a zgromadzona wiedza na temat mechanizmów starzenia pozwala opracować pewne strategie umożliwiające odsunięcie w czasie zmian charakterystycznych dla wieku. Ale co jest przyczyną starzenia? Gdzie i kiedy ono się zaczyna? Czy można mu zapobiegać? Czy można poprzez wpływ na tempo starzenia zmniejszyć zachorowalność na choroby wieku podeszłego? Jak postępować, aby nie tylko żyć długo, ale cieszyć się dobrym zdrowiem i kondycją? Co to jest zegar epigenetyczny? Czy senolityki mogą stać się najlepszym lekarstwem na powstrzymanie procesu starzenia? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć podczas naszego spotkania.

Dr hab. Anna Bielak Żmijewska jest zatrudniona w Pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia i obecnie zajmuje się m.in. analizą zmian architektury jądra i struktury chromatyny towarzyszących starzeniu komórkowemu oraz ich wpływem na rozwój chorób wieku podeszłego. Jest współautorką wielu publikacji naukowych i była kierownikiem oraz wykonawcą licznych projektów naukowych dotyczących badania właściwości kurkuminy, starzenia komórkowego i jego wpływu na starzenie organizmu.

Zapraszamy na sympozjum Art & Science „Sztuka Apoptozy – Art of Apoptosis”

Serdecznie zapraszamy na Sympozjum, które jest współorganizowane przez Fundację Nenckiego.  W dniu 21 kwietnia 2023 roku odbędzie się Sympozjum naukowo-artystyczne, które będzie inaugurowało piąty projekt Art & Science „Sztuka Apoptozy – Art of Apoptosis”.

Celem Sympozjum będzie przedstawienie tematyki tegorocznego projektu. Współorganizatorami Sympozjum są Instytut Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Partnerem projektu jest Polskie Towarzystwo ~Biochemiczne.
Sympozjum będzie odbywać się w formie webinaru on-line, na platformie ZOOM. Sympozjum jest adresowane do zaproszonych do projektu artystów, ale także pracowników, doktorantów i studentów uczelni artystycznych w Polsce. Sympozjum jest także otwarte dla szerokiej publiczności, zainteresowanej współczesną sztuką wizualną. Aby uczestniczyć w Sympozjum należy dokonać bezpłatnej rejestracji.

Poniżej zaproszenie na webinar Zoom.
Kiedy: 21 kwi 2023 10:00 AM – 3:00 PM
Temat: 5th Art & Science „Sztuka Apoptozy – Art of Apoptosis”
Link do rejestracji na webinar:
https://zoom.us/webinar/register/WN_8I8dbn–RVKMLiV84jS8xw
Po zarejestrowaniu otrzymacie Państwo e-mail potwierdzający, zawierający informację, jak dołączyć do webinaru. W załączeniu program Sympozjum.