„O biogenezie mitochondriów, czyli skąd się biorą komórkowe elektrownie” – wykład dr Michała Wasilewskiego (środa, 7 czerwca 2023 godz. 16.00)

/w

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego.

Dr Michał Wasilewski (Międzynarodowy Instytut Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN) przedstawi wykład pt.: „O biogenezie mitochondriów, czyli skąd się biorą komórkowe elektrownie.”

Wykład odbędzie się 7 czerwca 2023 r. o godz. 16:00 w Sali Konferencyjnej Centrum Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, ul. Pasteura 3, Warszawa 

oraz online za pośrednictwem zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/93090741044

Tematyka wykładu:

Miliardy lat temu mitochondria, a raczej ich prekursorzy, zostały oswojone w procesie endosymbiozy stając się częścią komórek eukariotycznych.  Dodatkowa energia, którą dały swoim gospodarzom, pozwoliła na niezwykły sukces ewolucyjny eukariontów, którego dalekim owocem są organizmy wielokomórkowe i w końcu my jako ludzie. Pomimo długiej koegzystencji z gospodarzem mitochondria nadal zachowały pewną autonomię umożliwiającą posiadanie osobnego genomu i syntezę swoich własnych białek. Co dziś wiemy o tych fascynujących organellach i jak radzą sobie z odtwarzaniem samych siebie w wewnątrzkomórkowym środowisku? O tych i o innych zagadnieniach związanych z biogenezą mitochondriów opowiem na Wykładzie Fundacji Nenckiego.

Dr Michał Wasilewski jest zatrudniony w Laboratorium Biogenezy Mitochondriów Międzynarodowego Instytutu Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN (IMol PAN), gdzie bada mechanizmy kształtujące proteom mitochondrialny oraz ich wpływ na homeostazę białkową komórki. Jest współautorem wielu publikacji naukowych i był kierownikiem oraz wykonawcą licznych projektów naukowych dotyczących badania procesów zachodzących w mitochondriach.

„Gdzie się zaczyna starzenie?” wykład dr hab. Anny Bielak-Żmijewskiej. Środa 26 kwietnia 2023 godz. 16.00, sala CN.

/w ,

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego

dr hab. Anna Bielak-Żmijewska z Instytutu Biologii Doświadczalnej w Warszawie przedstawi wykład pt.: „Gdzie się zaczyna starzenie?” 

Wykład odbędzie się 26 kwietnia 2023 r. o godz. 16:00 w Sali Konferencyjnej CN Instytutu Nenckiego

Tematyka wykładu:

Starzenie jest procesem nieuchronnym i dotyczy większości gatunków zwierząt i roślin zamieszkujących ziemię. Człowiek nie jest wyjątkiem. Jednakże dobra wiadomość jest taka, że starzenie jest procesem plastycznym, można na nie wpływać, a zgromadzona wiedza na temat mechanizmów starzenia pozwala opracować pewne strategie umożliwiające odsunięcie w czasie zmian charakterystycznych dla wieku. Ale co jest przyczyną starzenia? Gdzie i kiedy ono się zaczyna? Czy można mu zapobiegać? Czy można poprzez wpływ na tempo starzenia zmniejszyć zachorowalność na choroby wieku podeszłego? Jak postępować, aby nie tylko żyć długo, ale cieszyć się dobrym zdrowiem i kondycją? Co to jest zegar epigenetyczny? Czy senolityki mogą stać się najlepszym lekarstwem na powstrzymanie procesu starzenia? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć podczas naszego spotkania.

Dr hab. Anna Bielak Żmijewska jest zatrudniona w Pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia i obecnie zajmuje się m.in. analizą zmian architektury jądra i struktury chromatyny towarzyszących starzeniu komórkowemu oraz ich wpływem na rozwój chorób wieku podeszłego. Jest współautorką wielu publikacji naukowych i była kierownikiem oraz wykonawcą licznych projektów naukowych dotyczących badania właściwości kurkuminy, starzenia komórkowego i jego wpływu na starzenie organizmu.

„Transport pęcherzykowy czyli system logistyczny komórki” – wykład na żywo prof. dr hab. Marty Miączyńskiej. Środa 18 stycznia 2023 godz. 16.00.

/w

Serdecznie zapraszamy na kolejny wykład Fundacji Nenckiego.

Prof. dr hab. Marta Miączyńska z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie przedstawi wykład pt. „Transport pęcherzykowy czyli system logistyczny komórki”.

Wykład odbędzie się na żywo w środę 18 stycznia 2023 w sali konferencyjnej CN Instytutu Nenckiego.

Tematyka wykładu:

Zgodnie z definicją Wikipedii, logistyka to „proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji”. W każdej żywej komórce przepływ wszystkich jej składników oraz informacji musi być ściśle kontrolowany. Jednym z podstawowych systemów zapewniających przepływ i dystrybucję substancji w komórce są procesy transportu zachodzącego za pomocą pęcherzyków i organelli błonowych (tzw. transport pęcherzykowy albo błonowy). Dwa główne kierunki transportu pęcherzykowego to wydzielanie (sekrecja) materiału na zewnątrz komórki (egzocytoza) oraz pobieranie (internalizacja) substancji do wnętrza komórki (endocytoza). W ramach wykładu przedstawione zostaną błonowe organelle (przedziały) komórkowe zaangażowane w procesy transportu pęcherzykowego oraz znaczenie tych procesów dla fizjologii organizmu. Omówione zostaną także molekularne zasady działania maszynerii transportu pęcherzykowego, których odkrycie zostało uhonorowane Nagrodą Nobla w roku 2013.

Prof. dr hab. Marta Miączyńska jest naukowcem w dziedzinie molekularnej biologii komórki. Jest związana z Międzynarodowym Instytutem Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Od 2005 roku jako kierownik Laboratorium Biologii Komórki, a od grudnia 2018 roku pełni również funkcję dyrektora Instytutu.

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego (kierunek biologia molekularna), uzyskała stopień doktora w dziedzinie genetyki na Uniwersytecie Wiedeńskim w 1997 roku. Odbyła staże podoktorskie w Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej w Heidelbergu (1998-2000) oraz w Instytucie Maxa Plancka Molekularnej Biologii Komórki i Genetyki w Dreźnie (2001-2004). Stopień doktora habilitowanego uzyskała w roku 2008, a tytuł profesora w 2013.

Jej badania z dziedziny biologii komórki dotyczą mechanizmów molekularnych, które integrują transport błonowy, w szczególności endocytozę, z wewnątrzkomórkowymi szlakami sygnalizacyjnymi. Odkryła m.in. odrębną populację wczesnych endosomów w komórce, tzw. endosomy APPL i wraz ze swoim zespołem scharakteryzowała rolę endosomów jako platform sygnałowych dla receptorów czynników wzrostu i cytokin.

Jest współautorką ponad 60 publikacji cytowanych ponad 3000 razy. Uzyskała stypendia Austrian Science Fund, Human Frontier Science Program Organization, a także L’Oreal Polska dla Kobiet.

W swojej karierze naukowej zdobyła liczne prestiżowe granty. Kierowała projektami finansowanymi przez brytyjski Wellcome Trust, amerykański Howard Hughes Medical Institute, Polsko-Szwajcarski Program Badawczy, Narodowe Centrum Nauki, Fundację na rzecz Nauki Polskiej, Towarzystwo Maxa Plancka i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Panelistka licznych agencji grantowych, w tym European Research Council. Członkini Rady Narodowego Centrum Nauki w latach 2016-2018, Polskiej Akademii Nauk, Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej (EMBO) oraz Academia Europaea. Wypromowała 9 doktorantów.

„Jakie białka są potrzebne do myślenia?” wykład online prof. Magdaleny Dziembowskiej, środa 7 grudnia godz. 16.00

/w

Serdecznie zapraszamy na kolejny wykład Fundacji Nenckiego

Dr hab. Magdalena Dziembowska przedstawi wykład pt. „Jakie białka są potrzebne do myślenia?”

Wykład odbędzie się w środę 7 grudnia 2022 r. o godzinie 16.00 na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98996105388

Tematyka wykładu:

Powszechnie wiadomo, że myślenie to proces pochłaniający dużo energii, a potrzeby energetyczne naszego mózgu są zaspokajane w sposób priorytetowy w stosunku do innych w organizmie. Komórkami zużywającymi najwięcej energii w mózgu są neurony, które komunikują się ze sobą dzięki połączeniom synaptycznym, czyli wyspecjalizowanym miejscom kontaktu zwanym synapsami. Za produkcję energii w komórce odpowiedzialne są mitochondria a aktywność synaptyczna związana jest ze zwiększonym zapotrzebowaniem na mitochondrialną produkcję ATP. Cząsteczki ATP, paliwo niezbędne do napędzania wszystkich procesów życiowych, są niezwykle szybko wykorzystywane przez komórkę i muszą być produkowane praktycznie w miejscu, gdzie się je zużywa. Dlatego synapsy, które potrzebują energii, potrzebują też dobrze działających mitochondriów. W naszych ostatnich badaniach wykazaliśmy, że wiele białek budujących mitochondria jest produkowana w synapsach, w procesie tzw. lokalnej translacji synaptycznej. Może to świadczyć o tym, że synapsy produkują białka niezbędne do budowy mitochondriów na miejscu, aby zabezpieczyć swoje „elektrownie” i zapewnić ich poprawne funkcjonowanie. Tutaj można zadać pytanie co się stanie w przypadku, gdy równowaga zostanie zaburzona i mitochondria dostarczające energii synapsom będą działać w sposób nieprawidłowy, a trzeba dodać, że oprócz produkcji energii pełnią one wiele innych ważnych funkcji? Na podstawie wstępnych wyników naszych badań możemy powiedzieć, że w przypadku, kiedy lokalna synteza białek w synapsie jest zaburzona jak np. w mysim modelu zespołu łamliwego chromosomu X, obserwujemy zmienioną morfologię synaptycznych mitochondriów. Podczas wykładu opowiem o  badaniach prowadzonych w Laboratorium Molekularnych Podstaw Plastyczności Synaptycznej CeNT Uniwersytetu Warszawskiego, które koncentrują się na zrozumieniu roli mitochondriów i zaburzenia ich funkcjonowania w synapsach w przypadku zaburzeń neurorozwojowych, które współwystępują z autyzmem. 

Dr hab. Magdalena Dziembowska w 1998 obroniła pracę magisterska na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, w 2002 – uzyskała stopień doktora po obronie pracy doktorskiej w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego, “ Molekularny mechanizm działania TGF-beta1 na komórki ludzkiego glejaka T98G, regulacja i znaczenie w patogenezie glejaków”, a 2016 habilitowała się również w Instytucie Nenckiego. Tematem jej rozprawy habilitacyjnej była “ Charakterystyka mechanizmu molekularnego regulującego synaptyczną syntezę MMP-9 w neuronach”

W latach 2002-2004 odbyła staż podoktorski w Instytucie Pasteura, Paryż, Francja a w 2004-2006  staż podoktorski w Instytucie Curie, Orsay, Francja.

W 2013  po wygranym konkursie objęła stanowisko kierownika laboratorium Molekularnych Podstaw Plastyczności Synaptycznej w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego

Jest laureatką wielu nagród między innymi  w 2021 Nagrody Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego (PTBUN) im. Jerzego Konorskiego za najlepszą pracę z dziedziny neurobiologii wykonaną w Polsce oraz Nagrody Polskiego Towarzystwa Biochemicznego im. Karola Parnasa za najlepszą pracę z dziedziny biochemii wykonaną w Polsce

W kierowanej przez dr hab. Magdalenę Dziembowską Pracowni Molekularnych Podstaw Plastyczności Synaptycznej prowadzone badania koncentrują się na identyfikacji mRNA i białek ulegających lokalnej translacji w synapsie w odpowiedzi na określone rodzaje stymulacji oraz na lepszym poznaniu ich funkcji synaptycznych. Badania te przyczynią się do identyfikacji kluczowych białek ważnych dla plastyczności synaptycznej. Wykorzystywane są mysie modele chorób człowieka, takich jak zespół łamliwego chromosomu X, upośledzający proces lokalnej translacji (myszy FMR1 KO), a także techniki obrazowania komórek nerwowych, metody biochemiczne i molekularne, sekwencjonowanie nowej generacji oraz spektroskopię mas o wysokiej rozdzielczości .

„Biologia strukturalna – jak zrozumieć procesy w komórce na poziomie pojedynczych atomów” – wykład online prof. Marcina Nowotnego, środa 23 listopada godz. 16.00

/w

Serdecznie zapraszamy na kolejny wykład Fundacji Nenckiego.

Prof. dr hab. Marcin Nowotny przedstawi wykład pt. „Biologia strukturalna – jak zrozumieć procesy w komórce na poziomie pojedynczych atomów.”

Wykład odbędzie się w środę 23 listopada 2022 o godzinie 16.00 na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98348562613

Tematyka wykładu

Pełne zrozumienie procesów życiowych wymaga poznania sposobu działania cząsteczek chemicznych występujących w komórce. Wiele z nich, np. białka czy kwasy nukleinowe to ogromne obiekty składające się z dziesiątek czy setek tysięcy atomów. Istnieją jednak metody, które pozwalają zwizualizować te skomplikowane obiekty. Dzięki nim możemy zrozumieć, na bardzo szczegółowym poziomie, jak  cząsteczki biologiczne działają. Pozwala to również projektować mniejsze cząsteczki chemiczne, które blokują to działanie i które mogą być użyte jako leki. W tym wykładzie opiszę zarówno podstawy budowy cząsteczek biologicznych oraz główne metody określania ich struktury – krystalografię i mikroskopię elektronową.

Prof. Marcin Nowotny ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego w 1998 roku. Stopień doktora uzyskał w 2002 roku w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN w Warszawie, a habilitację jedenaście lat później w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie. Tytuł profesora otrzymał w 2020 roku.

W latach 2003–2008 prof. Marcin Nowotny pracował w Narodowych Instytutach Zdrowia (NIH, National Institutes of Health) w Bethesda w USA. W roku 2008, po wygraniu międzynarodowego konkursu, został szefem Laboratorium Struktury Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

Dorobek naukowy prof. Nowotnego był wielokrotnie nagradzany. Do jego najważniejszych nagród i wyróżnień należą: Nagroda Prezesa Rady Ministrów za pracę doktorską (2003), EMBO Installation Grant (2003), Early Career Scientist Award, Howard Hughes Medical Institute (2012), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2013) oraz stypendium Academia Europaea Burgen Scholar (2013). W marcu 2020 roku prof. Nowotny wraz z 18 partnerami z Europy otrzymał grant Exscalate4CoV z programu Horyzont 2020 na poszukiwanie skutecznej terapii przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Oprócz działalności naukowej, prof. Nowotny angażuje się również w organizację nauki w Polsce. W latach 2018 – 2020 pełnił funkcję członka, a następnie przewodniczącego Komitetu Polityki Naukowej przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jest także członkiem wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, takich jak: Academia Europaea czy European Molecular Biology Organization. Jest laureatem programów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej: START, Idee dla Polski, Stypendia Konferencyjne oraz TEAM.

Badania prof. Marcina Nowotnego dotyczącą zależności pomiędzy strukturą a funkcją białek przetwarzających kwasy nukleinowe – DNA i RNA. Są to białka, które uczestniczą w syntezie, przetwarzaniu oraz utrzymaniu stabilności kwasów nukleinowych.

„Molekularne przyzwoitki, czyli rzecz o białkach opiekuńczych” – wykład online prof. Krzysztofa Liberka – środa 26 października godz. 16.00

/w

Szanowni Państwo,

z nowym rokiem akademickim rozpoczynamy kolejny cykl Wykładów Fundacji – tym razem poświęcony proteomice.

Serdecznie zapraszamy na pierwszy wykład z tego cyklu pt. „Molekularne przyzwoitki, czyli rzecz o białkach opiekuńczych” który wygłosi prof. dr hab. Krzysztof Liberek

Wykład odbędzie się w środę 26 października o godzinie 16.00 na platformie zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98454548702

Tematyka wykładu będzie dotyczyła funkcji oraz mechanizmu działania białek opiekuńczych. Angielska nazwa tej grupy białek to molecular chaperones, co można dosłownie przetłumaczyć jako molekularne przyzwoitki albo molekularni opiekunowie. Białka opiekuńcze to silnie konserwowana w ewolucji nadrodzina białek obecna we wszystkich organizmach żywych. Białka opiekuńcze rzeczywiście opiekują się innymi białkami w komórkach. Ich najbardziej istotną funkcją jest wspomaganie procesu fałdowania znaczącej liczby  białek po translacji.  Pełnią także rolę czynnika kontroli  jakości i działania innych białek.  Jeżeli dochodzi do nieprawidłowości to białka opiekuńcze starają się aktywnie  naprawić źle działające struktury białkowe. Takie dbanie o kondycje innych białek  powoduje, że białka opiekuńcze odgrywają zasadnicze funkcje w ochronie komórek i całych organizmów przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi. Zrozumienie funkcji tych białek jest istotne  nie tylko z poznawczego punktu widzenia lecz także dla celów praktycznych – zarówno medycznych i farmakologicznych jak i biotechnologicznych.  

Prof. dr hab. Krzysztof Liberek ukończył studia w zakresie fizyki technicznej w Politechnice Gdańskiej. Stopnie doktora (1990) i doktora habilitowanego (1996) uzyskał na Wydziale Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego. Krzysztof Liberek odbył długoterminowe staże naukowe na Uniwersytecie Genewskim oraz Uniwersytecie Stanu Utah.  Tytułu naukowy profesora nauk biologicznych otrzymał w 2002 r. W 2006 roku został członkiem Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej. Obecnie prof. Liberek jest kierownikiem Zakładu Biochemii Białek w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Tematyka prac naukowych prof. Liberka dotyczy w głównej mierze struktury i funkcji białek nazywanych pierwotnie białkami szoku termicznego, a obecnie częściej określanych jako białka opiekuńcze. Jest to ważna grupa białek, występująca we wszystkich organizmach, której rolą jest kontrola jakości i działania innych białek.

Wideo z wykładu prof. Wojciecha Dragana „Jak daleko pada jabłko od jabłoni (czyli o tym, co o zachowaniu można wyczytać z genów i nie tylko)”

/w , , ,

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia video z Wykładu Fundacji pt. „Jak daleko pada jabłko od jabłoni (czyli o tym, co o zachowaniu można wyczytać z genów i nie tylko)” wygłoszonego przez prof. Wojciecha Dragana.

Wideo z wykładu prof. Grzegorza Bartoszewskiego pt. „Rośliny modyfikowane genetycznie – fakty i mity”

/w , ,

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia video z Wykładu Fundacji pt. „Rośliny modyfikowane genetycznie – fakty i mity” wygłoszonego przez prof. Grzegorza Bartoszewskiego

Wideo z wykładu prof. Pawła Golika pt. „Manipulowanie genomem: od inżynierii genetycznej do biologii syntetycznej”

/w

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia video z Wykładu Fundacji pt. „Manipulowanie genomem: od inżynierii genetycznej do biologii syntetycznej” wygłoszonego przez prof. Pawła Golika

Video z wykładu dr Adriany Magalskiej pt. „Kompleks poru jądrowego czyli podróż do wnętrza jądra komórkowego i z powrotem”

/w , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Szanowni Państwo, serdecznie zapraszamy do obejrzenia video z Wykładu Fundacji pt. „Kompleks poru jądrowego czyli podróż do wnętrza jądra komórkowego i z powrotem” wygłoszonego przez dr Adrianę Magalską.