„Jak się nie zgubić w swoim mieście (i w swoim życiu)?” – wykład dr hab. Rafała Czajkowskiego

/w ,

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego!

Wykład dr hab. Rafała Czajkowskiego pt.: „Jak się nie zgubić w swoim mieście (i w swoim życiu)?”
odbędzie się 19 listopada 2025 r. o godz. 13:00
w Sali Konferencyjnej Centrum Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego.

UWAGA! OBOWIĄZUJE REZERWACJA MIEJSC!!!

Osoby zainteresowane prosimy o kontakt fundacja.nenckiego@nencki.edu.pl lub tel 22 5892 225.

Streszczenie:

Dlaczego czasem skręcamy nie w tę ulicę – albo podejmujemy decyzje, które prowadzą nas na manowce? Podczas wykładu „Jak się nie zgubić w swoim mieście (i w swoim życiu)?” dr hab. Rafał Czajkowski z Instytutu Nenckiego pokaże, jak nasz mózg tworzy mapy przestrzeni i jak błędy poznawcze potrafią je zakłócić. Nauka o pamięci jeszcze nigdy nie była tak życiowa.

Dr hab. Rafał Czajkowski jest neurobiologiem, który kieruje Pracownią Pamięci Przestrzennej w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Zajmuje się mechanizmami tworzenia, przechowywania i odtwarzania pamięci przestrzennej w mózgu.

W toku swojej kariery odbył dwa znaczące, wieloletnie staże zagraniczne: po uzyskaniu stopnia doktora (2004) pracował w University of California, Los Angeles (UCLA, USA) w latach 2004-2009 a następnie w Norwegian University of Science and Technology (NTNU, Norwegia) w latach 2009-2012. 

Badania prowadzone przez dr Czajkowskiego wykorzystują zaawansowane techniki neurobiologiczne (m.in. mikroskopia dwufotonowa, manipulacje optogenetyczne, testy behawioralne) w celu uchwycenia aktywności mózgu podczas nauki i nawigacji. W swoich wystąpieniach popularnonaukowych kieruje myśl ku temu, jak mózg „buduje” mapę otoczenia i dlaczego czasem orientujemy się źle. Wynikają z tego fascynujące wnioski o tym, czym jest świadomość przestrzeni i wspomnienie.

Jego badania mają istotny wpływ zarówno na neurobiologię zwierzęcą, jak i na zrozumienie funkcjonowania człowieka — z potencjałem dla lepszego poznania schorzeń pamięciowych oraz zaburzeń orientacji przestrzennej.

Wyniki konkursu plastycznego „ZDROWY MÓZG W CYFROWYM ŚWIECIE” 2025

/w ,

Zakończył się kolejny konkurs plastyczny organizowany przez Fundację Nenckiego.

Celem konkursu plastycznego pod tytułem „Zdrowy mózg w cyfrowym świecie” była popularyzacja wiedzy neurobiologicznej wśród uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, promowanie zainteresowań neurobiologią oraz promowanie właściwych zachowań sprzyjających prawidłowemu rozwojowi i zdrowiu układu nerwowego. Uczestnicy wykazali się ogromną kreatywnością artystyczną i zaprezentowali swoje umiejętności plastyczne nadsyłając prace wykonane różnymi technikami.

Z wielką przyjemnością przedstawiamy laureatów konkursu plastycznego zatytułowanego „Zdrowy mózg w cyfrowym świecie” dla uczniów szkół z województwa mazowieckiego:

I kategoria wiekowa – klasy I-IV: 

Prace wyróżnione ex aequo:

Alicja Wakulinska

Lidia Nestoruk

Matvii Goncharuk

II kategoria wiekowa – klasa V-VIII

Prace wyróżnione ex aequo:

Natalia Brodzik

Bohuslav Goncharuk

Weronika Szabłowska

III kategoria wiekowa – szkoły ponadpodstawowe

Nagroda główna:  Sissi Szklarczyk

Wszystkim uczestnikom dziękujemy za nadesłane prace i serdecznie gratulujemy autorkom i autorom nagrodzonych i wyróżnionych prac!

Konkurs organizowany przez Instytut Nenckiego PAN i Fundację Nenckiego był dofinasowany przez FENS – DANA w ramach projektu Brain Awarness Week.

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego

/w

Wykład dr Magdaleny Lebiedzińskiej-Arciszewskiej pt.: „Zdrowa dieta jako kluczowy element metabolicznej układanki” odbędzie się 4 czerwca 2025 r. o godz. 16:00 w Sali Konferencyjnej Centrum Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego

(obowiązuje rezerwacja miejsc).

Wykład będzie transmitowany na ZOOM: 

https://zoom.us/j/95211706244

Streszczenie:

Zdrowe odżywianie to temat wielu dyskusji, nie tylko profesjonalnych, ale także codziennych. Często w takich dyskusjach pojawia się termin – metabolizm. W języku potocznym metabolizm to bardzo szerokie pojęcie, a zrozumienie połączenia metabolizmu i stylu życia, a przede wszystkim konsekwencji naszych codziennych wyborów dietetycznych nie jest łatwe. Wykład ma na celu wyjaśnienie, czym tak naprawdę jest metabolizm oraz jakie znaczenie dla równowagi metabolicznej ma prawidłowa dieta. Ważnym aspektem będzie wyjaśnienie jak odżywianie związane jest z przemianami metabolicznymi w komórkach i jak zaburzenia na poziomie komórkowym przekładają się na funkcjonowanie organizmu. W czasie wykładu omówione zostaną także konsekwencje nieprawidłowego odżywiania, wśród których główną stanowi otyłość, czyli obecnie jedno z największych medycznych i społecznych wyzwań w skali światowej.

Dr Magdalena Lebiedzińska-Arciszewska jest adiunktem w Pracowni Biologii Mitochondriów i Metabolizmu w Instytucie Nenckiego PAN, gdzie bierze udział w projektach badających zaburzenia metaboliczne w komórkach oraz ich konsekwencje dla organizmu. Głównym zainteresowaniem prelegentki są mechanizmy regulujące metabolizm na poziomie oddziaływań między organellami komórkowymi oraz ich znaczenie w chorobach rzadkich, neurodegeneracyjnych oraz cywilizacyjnych

Serdecznie zapraszamy!

Nowa praca w Nencki Art Collection

/w

Z przyjemnością informujemy, że w dniu 19 maja 2025 roku studentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Olga Dziąg przekazała do Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN swoją pracę pt. „Głęboki błękit” (2024), wykonaną techniką cyjanotypii na bawełnie (83 × 100 cm). Dzieło to powstało w ramach projektu zrealizowanego podczas Festiwalu Nauki 2024 i zostało oficjalnie włączone do kolekcji Nencki Art Collection, prowadzonej przez Fundację Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych.

Praca Olgi Dziąg została zaprezentowana po raz pierwszy w 2024 roku w czasie wystawy wieńczącej interdyscyplinarny projekt artystyczno-naukowy pt. „Czy biologia molekularna może inspirować artystów sztuk wizualnych?”, zorganizowany przez Instytut Nenckiego PAN oraz Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Jej dzieło, inspirowane światem mikroobserwacji i biologii molekularnej, wpisuje się w ideę współpracy sztuki i nauki, która jest fundamentem Nencki Art Collection, czyli kolekcji sztuki współczesnej Instytutu Nenckiego PAN.

Serdecznie dziękujemy Artystce za ten wyjątkowy dar!

Na zdjęciu (od lewej): Olga Dziąg, Katarzyna Dyjewska (prodziekan Wydziału Malarstwa ASP), Adam Szewczyk oraz Dorota Dymkowska (Prezes Fundacji Nenckiego)

Spotkanie ze studentami Akademii Sztuk Pięknych w Instytucie Nenckiego

/w

3 kwietnia 2025 roku w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN odbyło się spotkanie ze studentami Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, zorganizowane w ramach działań Art & Science oraz przygotowań do Festiwalu Nauki 2025. Wydarzenie rozpoczął prof. Adam Szewczyk, przedstawiając działalność Instytutu oraz ideę łączenia nauki i sztuki.

W programie znalazły się prezentacje poświęcone nowoczesnym technikom obrazowania wykorzystywanym w badaniach biologicznych, m.in. rezonansowi magnetycznemu (prof. Katarzyna Jednoróg), mikroskopii elektronowej (dr Andrzej Szczepankiewicz) oraz mikroskopii fluorescencyjnej wysokiej rozdzielczości (Małgorzata Całka-Kresa).

Uczestnicy mieli okazję odwiedzić laboratoria Instytutu i zobaczyć, jak na co dzień pracują naukowcy w Pracowni Obrazowania Struktury i Funkcji Tkankowych oraz Pracowni Wewnątrzkomórkowych Kanałów Jonowych.

Dziękujemy dr Katarzynie Dyjewskiej (Wydział Malarstwa ASP), Kamilowi Zaleskiemu (Wydział Grafiki ASP) oraz wszystkim uczestnikom za inspirujące rozmowy i wspólnie spędzony czas!

„Mikrobiom i jego tajne sojusze: od jelit do mózgu, serca i wątroby” wykład online dr Mateusza Szudzika. 23.04.2025 godz. 16.00

/w

Serdecznie zapraszamy na wykład Dr Mateusza Szudzika pt.: „Mikrobiom i jego tajne sojusze: od jelit do mózgu, serca i wątroby”, który odbędzie odbędzie się 23 kwietnia 2025 r. o godz. 16:00 tylko on-line na platformie ZOOM: https://zoom.us/j/97622634659

Streszczenie:

Wykład poświęcony będzie roli zespołu mikroorganizmów zasiedlających nasze ciało – w utrzymaniu zdrowia człowieka. Choć najczęściej kojarzony jest z układem pokarmowym i trawieniem, współczesne badania pokazują, że mikrobiom ma znacznie szerszy wpływ, obejmujący także układ nerwowy, sercowo-naczyniowy i wątrobę.

Podczas wykładu omówione zostaną główne funkcje mikrobiomu, mechanizmy jego działania oraz jego rola w zachowaniu homeostazy w organizmie. Przedstawione zostaną trzy główne osie komunikacji – jelitowo-wątrobowa, jelitowo-sercowa i jelitowo-mózgowa – które pokazują, jak silnie mikrobiom jelitowy jest powiązane z innymi narządami. Uczestnicy dowiedzą się, jak zmiany w składzie mikrobioty mogą przyczyniać się do rozwoju chorób takich jak miażdżyca, choroby neurodegeneracyjne czy stłuszczenie wątroby.

Celem wykładu jest pokazanie, że mikrobiom to kluczowy partner w naszym zdrowiu, na którego funkcjonowanie mamy realny wpływ poprzez styl życia i dietę.

Dr Mateusz Szudzik stopień naukowy doktora uzyskał w Instytucie Genetyki i Biotechnologii Zwierząt Polskiej Akademii Nauk, gdzie zrealizował pracę doktorską w Zakładzie Biologii Molekularnej. Jego badania skupiały się na poszukiwaniu skutecznych form suplementacji żelaza w leczeniu anemii z niedoboru tego pierwiastka oraz na analizie mechanizmów molekularnych regulujących gospodarkę żelazem w organizmie.

Obecnie pracuje jako adiunkt na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Zajmuje się badaniem wpływu metabolitów pochodzenia bakteryjnego na funkcjonowanie organizmu analizując m.in. osie komunikacji jelitowo-narządowej (jelito–nerka, jelito–serce, jelito–wątroba). W obrębie jego zainteresowań leżą głównie choroby kardiometaboliczne takie jak stłuszczenie wątroby, hiperlipemia, otyłość czy cukrzyca.

Jego działalność naukowa obejmuje również badanie opatrunków pochodzenia naturalnego na proces gojenia się ran.

Jest autorem i współautorem publikacji naukowych w recenzowanych czasopismach międzynarodowych z zakresu biologii molekularnej, fizjologii oraz medycyny translacyjnej.

Serdecznie zapraszamy!

Konkurs Plastyczny Tygodnia Mózgu 2025

/w

Konkurs Plastyczny Tygodnia Mózgu!

W związku z obchodami światowego Tygodnia Mózgu 10-16 marca 2025 r., Fundacja Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych i Instytut Nenckiego PAN ogłaszają konkurs plastyczny dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych województwa mazowieckiego pt: „ZDROWY MÓZG W CYFROWYM ŚWIECIE”.

Konkurs zostanie przeprowadzony za pośrednictwem szkół w trzech kategoriach wiekowych: – Szkoła podstawowa, klasa I-IV

– Szkoła podstawowa, klasa V-VIII

– Szkoła ponadpodstawowa.

Termin nadsyłania prac to 20 MAJA 2025r.

Laureaci konkursu zostaną wyłonieni do 15 czerwca 2025 r.. Organizator przyzna nagrodę główną oraz dwie wyróżnienia w każdej kategorii wiekowej.

Zachęcamy do udziału w konkursie.

Konkurs współfinansowany przez FENS-DANA w ramach projektu BAW 2025 „Technology as a support in brain diagnostics and treatment”

Szczegóły dotyczące konkursu zawarte są w regulaminie

Konkurs-plastyczny-regulamin-2025.docxPobierz

„Niby nic, a leczy i szkodzi. Czy działania placebo można się nauczyć?” – wykład prof. Przemysława Bąbla. Środa 2 kwietnia godz. 16.00

/w , ,

Serdecznie zapraszamy na kolejny Wykład Fundacji Nenckiego.

Prof. dr hab. Przemysław Bąbel (Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloński) przedstawi wykład pt. „Niby nic, a leczy i szkodzi. Czy działania placebo można się nauczyć?”

Wykład obędzie się w środę 2 kwietnia 2025 r. o godz. 16:00 w Sali Centrum Neurobiologii Instytutu Nenckiego, oraz za pośrednictwem platformy zoom pod linkiem: https://zoom.us/j/98455741797

Streszczenie:

Pomimo ogromnego postępu, jaki poczyniła medycyna w poszukiwaniu aktywnych metod terapii chorób i ich objawów, badania dowodzą, że nieaktywne metody lecznicze – tzw. placebo (np. tabletki z cukru, zastrzyki soli fizjologicznej czy pozorowane operacje chirurgiczne) mogą nie tylko być efektywne, ale czasem wręcz ich skuteczność dorównuje aktywnym interwencjom medycznym, jak ma to miejsce np. w przypadku bólu czy depresji. Wykład odpowie na pytanie, jak to jest możliwe, że placebo działa i wywołuje jak najbardziej realne skutki dla zdrowia. Omówione zostaną wyniki badań dowodzących, że działania placebo uczymy się – zarówno w wyniku własnego doświadczenia (warunkowanie klasyczne i sprawcze), jak i pośrednio, obserwując reakcje innych osób (uczenie się przez obserwację) albo w inny sposób uzyskując informacje o działaniu placebo (sugestie słowne). Co więcej, wskazane zostanie, że te same czynniki, które odpowiadają za skuteczność placebo, mogą także wpływać na efektywność aktywnego leczenia. Podkreślone przy tym zostanie znaczenie negatywnych skutków działania placebo, zwanych efektem nocebo, które mogą obniżać skuteczność aktywnego leczenia lub odpowiadać za część jego skutków ubocznych.

Prof. dr hab. Przemysław Bąbel – psycholog, profesor zwyczajny w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie kieruje Zespołem Badania Bólu. Pełni funkcję prodziekana ds. naukowych Wydziału Filozoficznego UJ i przewodniczy Radzie Dyscypliny Psychologia UJ. Jest także prezesem Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawioralnej, członkiem zarządu Society for Interdisciplinary Placebo Studies i członkiem Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. Prof. Bąbel prowadzi badania nad uczeniowymi mechanizmami wpływu placebo na ból, pamięcią bólu i czynnikami psychologicznymi wpływającymi na percepcję bólu. Jest autorem i współautorem ponad 140 publikacji naukowych, w tym dziewięciu książek, oraz przeszło 100 publikacji popularnonaukowych. Za swoją działalność na rzecz popularyzacji nauki prof. Bąbel otrzymał w 2008 r. Nagrodę Prezesa PAN „Złoty Umysł – Mistrz Popularyzacji Wiedzy”. W 2018 r. został laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, a w 2019 r. został wybrany członkiem („fellow”) Association for Psychological Science w uznaniu wybitnego wkładu w badania psychologiczne. W 2023 r. prof. Bąbel znalazł się w rankingu Stanford-Elsevier 2% najczęściej cytowanych naukowców na świecie.

„Być awatarem – wirtualna rzeczywistość a spostrzeganie własnego ciała” – wykład dr Marcina Czuba na Tygodniu Mózgu. 14.03.2025 o godz. 17.00.

/w

Już w piątek 14.03.2025 o godz. 17.00 odbędzie się ostatni wykład Tygodnia Mózgu 2025 w Instytucie Nenckiego, którego temat przewodni to „Technologia jako wsparcie w diagnostyce i leczeniu mózgu”.

Dr Marcin Czub z Instytutu Psychologii, Uniwersytetu Wrocławskiego przedstawi wykład pt. „Być awatarem – wirtualna rzeczywistość a spostrzeganie własnego ciała”.

Wykład odbędzie się w Sali Centrum Neurobiologii Instytutu Nenckiego oraz będzie transmitowany za pośrednictwem zoom pod linkiem https://zoom.us/j/95824063847

Streszczenie wykładu:

W trakcie spotkania omówione zostaną współczesne badania nad iluzją ucieleśnienia (body ownership illusion) i możliwości wykorzystania tego zjawiska w celu zrozumienia procesów percepcji własnego ciała. Gdy informacje z kilku zmysłów są połączone w określony sposób, możliwe jest wytworzenie wrażenia, że obcy obiekt (np. proteza) stanowi część ciała osoby. Możliwe jest również wywołanie wrażenia posiadania ciała o zupełnie innym wyglądzie, wrażenie ucieleśnienia ciała całkowicie sztucznego, np. ciała manekina albo wirtualnego symulowanego awatara. Badania nad iluzjami ucieleśniania pomagają ustalić w jaki sposób przebiega proces konstruowania umysłowej reprezentacji własnego ciała. Możliwe jest również praktyczne zastosowanie tych iluzji w celach terapeutycznych lub w celu redukcji uprzedzeń wobec określonej grupy. 

Dr Marcin Czub od 2008 roku pracuje jako adiunkt w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 2012-2018 wykładał na Uniwersytecie w Bergen. Jego praca badawcza dotyczy spostrzegania własnego ciała oraz metod terapii bólu. Laureat nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej za projekt edukacyjny dotyczący wirtualnej rzeczywistości oraz iluzji ucieleśnienia. W równoległym życiu – autor powieści „Objawienie Bogini-Świni” oraz „Natura Dziury” (Wydawnictwo Ha!art 2023, 2025). 

„Jak nowoczesne technologie pomagają w leczeniu padaczki: Rola stymulatora nerwu błędnego” – wykład dr Katarzyny Stopińskiej na Tygodniu Mózgu. 13.03.2025 o godz. 17.00.

/w , , , , , , , , , , , ,

Już we czwartek 13.03.2025 o godz. 17.00 odbędzie się kolejny wykład Tygodnia Mózgu 2025 w Instytucie Nenckiego, którego temat przewodni to „Technologia jako wsparcie w diagnostyce i leczeniu mózgu”.

Dr Katarzyna Stopińska z Oddziału Neurologicznego Szpitala Bielańskiego w Warszawie przedstawi wykład pt. „Jak nowoczesne technologie pomagają w leczeniu padaczki: Rola stymulatora nerwu błędnego”.

Wykład odbędzie się w Sali Centrum Neurobiologii Instytutu Nenckiego oraz będzie transmitowany za pośrednictwem zoom pod linkiem https://zoom.us/j/91801183125

Streszczenie wykładu:

Padaczka jest jedną z najczęściej występujących przewlekłych chorób układu nerwowego, która dotyka pacjentów w każdym przedziale wiekowym. Na całym świecie choruje ponad 50 mln ludzi, co stanowi ok. 1% populacji. Padaczka jest chorobą mózgu, charakteryzującą się trwałą predyspozycją do generowania klinicznych napadów padaczkowych oraz prowadzącą do psychologiczno-społecznych, poznawczych oraz neurobiologicznych konsekwencji. Leczenie padaczki jest procesem długotrwałym, niekiedy prowadzonym przez całe życie chorego. Niestety, aż u 30% chorych nie udaje się w pełni opanować liczby napadów, co niekiedy podyktowane jest intensywnością zespołu chorobowego czy postępem choroby. Leczenie pacjentów z padaczką lekooporną jest wspomagane stymulatorem nerwu błędnego (VNS -vagus nerve stimulation), głęboką stymulacją mózgu (DBS) czy dietą ketogenną.

Stymulacja nerwu błędnego to leczenie neuromodulacyjne przeznaczone dla osób z padaczką lekooporną w wieku czterech lat i starszych z napadami częściowymi. Jest to leczenie uzupełniające, które może prowadzić do lepszej jakości życia. Zabieg polega na implantacji elektrody wokół lewego nerwu błędnego w odcinku szyjnym oraz stymulatora w górnej części klatki piersiowej, który wysyła łagodne impulsy w regularnych odstępach czasu w ciągu dnia, aby zatrzymać, skrócić lub zmniejszyć intensywność napadu padaczkowego. Zabieg implantacji jest krótki i mało inwazyjn

Dr Katarzyna Stopińska, specjalista neurolog, wieloletni nauczyciel akademicki w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Na co dzień́ pracuje w Klinice Neurologii WUM w Szpitalu Bielańskim oraz w przyszpitalnej Poradni Padaczkowej, gdzie prowadzi również pacjentów z zastosowaniem stymulatora nerwu błędnego.