W dniu 28 maja b.r. odszedł od nas nasz Przyjaciel i Kolega, znakomity polski neurofizjolog, elektrofizjolog i badacz układu limbicznego mózgu, Prof. dr hab. Stefan Kasicki, przez całe swoje życie zawodowe związany z Instytutem Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie.

Stefan urodził się w 1947 roku w Łodzi. Po przeprowadzce do Warszawy studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim i w 1972 roku zrobił magisterium ze specjalnością „biofizyka”. Zatrudniony zaraz po studiach w Instytucie Nenckiego PAN, tu przeszedł całą drogę naukowej kariery. Był zatrudniony kolejno jako: stażysta (1973-1974), doktorant (1974-1976), starszy asystent (1976-1979), adiunkt (1979-1997), docent (1997-2010), profesor nadzwyczajny (2010-2011) i profesor zwyczajny (2011-2018), a w 2018 roku przeszedł na emeryturę.

Stefan Kasicki był zatrudniony w nieistniejącym już Zakładzie Neurofizjologii Instytutu Nenckiego, gdzie w różnym czasie współpracował z: Doc. Zofią Afelt (promotorką jego doktoratu, 1979), Prof. Elżbietą Fonberg, Dr Renardem Korczyńskim i Prof. Jolantą Zagrodzką. Habilitację zrobił w 1997 roku, a prezydencką profesurę otrzymał w 2011 roku. 

Podczas swojej pracy naukowej Prof. Stefan Kasicki był autorem lub współautorem ponad 70 prac badawczych publikowanych w czasopismach o światowej renomie, 1 książki i 3 rozdziałów, a także 1 patentu. Prace Prof. Kasickiego w dziedzinie fizjologii ruchu i emocji są znaczące w czasopiśmiennictwie naukowym i dobrze cytowane (ponad 200 razy w ostatniej dekadzie). Stefan wypromował też trzech doktorów. Jego specjalnością jako neurofizjologa i elektrofizjologa były badania układu limbicznego, a szczególnie badania nad mechanizmami ośrodkowej kontroli ruchu w mózgu i rdzeniu kręgowym w zależności od stanu emocjonalnego organizmu, w odpowiedzi na nowe bodźce środowiskowe a także w warunkach stresu pourazowego.

W badaniach nad mechanizmami ośrodkowej kontroli ruchu współpracował ze znaczącymi na tym polu zagranicznymi ośrodkami, w tym z Czechosłowacką Akademią Nauk w Pradze (Prof. Pavel Hnik), z Karolinska Institutet w Sztokholmie (Prof. Stan Grilner) oraz z Department of Biology, Merquette University, Milwaukee (Dr J.T. Buchanan). W latach 1978-1997 odbył w tych ośrodkach cztery długoterminowe staże badawcze.

Za dokonania naukowe Prof. Stefan Kasicki został uhonorowany m.in. Nagrodą Zespołową  Sekretarza Naukowego PAN (1980), Nagrodą Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego (1982), prestiżowym Stypendium CEESFN z NIH Fogarty International Center USA (1991), a także wyborem na członka Międzynarodowej Rady Doradczej czasopisma Physiological Research (1990). Stefan Kasicki został też odznaczony Srebrnym (1998) i Złotym Krzyżem Zasługi (2008).

W Instytucie Nenckiego PAN Prof. Stefan Kasicki kierował przez wiele lat (1994-2017) Pracownią Układu Limbicznego w Zakładzie Neurofizjologii, gdzie stworzył m.in. jedne z pierwszych w Polsce stanowiska do badań elektrofizjologicznych na skrawkach mózgu i u swobodnie poruszających się zwierząt, wykorzystywane następnie przez wiele grup badawczych. Prof. Kasicki był członkiem Rady Naukowej Instytutu Nenckiego PAN w latach 1995-2017, przy czym przez dwie pierwsze kadencje jako Sekretarz Rady oraz przez jedną kadencję jako członek Komisji ds. Etyki.

Prof. Stefan Kasicki miał wyjątkowy wkład w powstanie ustawy o ochronie zwierząt, był m.in. delegowanym przez PAN ekspertem sejmowym w trakcie jej powstawania. Zasiadał w Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na zwierzętach przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Był też oddelegowany przez rząd do pracy przy Dyrektoriacie Generalnym ds. Środowiska w Komisji Europejskiej w Technicznej Grupie Roboczej Ekspertów przygotowującej nowelizację Dyrektywy w/s ochrony zwierząt używanych w doświadczeniach naukowych. Przez wiele lat Prof. Kasicki zajmował się aktywnie podnoszeniem kwalifikacji środowiska naukowego w zakresie etycznego postępowania ze zwierzętami doświadczalnymi, m.in. prowadząc szkolenia w rozmaitych ośrodkach naukowych w Polsce.

Od chwili powstania Fundacji Marcelego Nenckiego Wspierania Nauk Biologicznych (2012), Prof. Stefan Kasicki aktywnie działał w jej ramach. Został wybrany pierwszym Prezesem Zarządu Fundacji (2012-2017), a od 2017 roku pozostawał członkiem Rady Fundacji. Pomimo pogarszającego się stanu jego zdrowia, ograniczonej mobilności i, w ostatnich miesiącach, narastających ataków bólu, do ostatnich dni życia uczestniczył on line w spotkaniach Rady Fundacji, zabierał głos i przekazywał nam ważne uwagi. Był w tym niezwykle dzielny, nie dawał nam poznać, że jego stan dramatycznie się pogarsza. Pewnie dlatego wiadomość o odejściu Stefana Kasickiego była dla nas takim szokiem. Będzie ogromnie brakowało Jego wiedzy, życzliwości, rozsądku i uśmiechu…

Dziękujemy, że byłeś… Żegnaj, Przyjacielu!

W imieniu Fundacji Marcelego Nenckiego, byłego Zakładu Neurofizjologii Instytutu Nenckiego, dawnych Dyrekcji Instytutu oraz Przyjaciół i Kolegów Stefana:

Prof. dr hab. MACIEJ NAŁĘCZ (Dyrektor Instytutu Nenckiego 1990-2001; obecnie Przewodniczący Rady Fundacji Nenckiego)

Prof. dr hab. ANDRZEJ WRÓBEL (Kierownik Zakładu Neuro-fizjologii 2002-2014; były Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Nenckiego 2015-2018; obecnie Członek Rady Fundacji Marcelego Nenckiego)

Prof. dr hab. ADAM SZEWCZYK (Dyrektor Instytutu Nenckiego 2008-2018; były Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Nenckiego 2019-2023; obecnie Sekretarz Rady Fundacji Nenckiego)

Prof. dr hab. Urszula Sławińska (Wicedyrektor Instytutu Nenckiego 2007-2014; Senior Zakładu Neurofizjologii 2003-2007; obecnie Kierownik Pracowni Plastyczności Nerwowo- Mięśniowej Instytutu Nenckiego)

Prof. dr hab. Hanna Fabczak (Wicedyrektor Instytutu Nenckiego 2008-2018; była Prezes Zarządu Fundacji Nenckiego 2018-2023; obecnie Członek Rady Fundacji Nenckiego)

Dr hab. Dorota Dymkowska (obecna Prezes Zarządu Fundacji Nenckiego)